Rocznica bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem. 11.09.2022

W bitwie pod Łętownicą i Andrzejewem w nierównej walce z przeważającymi siłami niemieckimi poległo ponad 400 żołnierzy 18. Dywizji Piechoty zwanej „Żelazną”. Większość ciał została złożona przy cmentarzu w Andrzejewie w zbiorowej mogile, która po latach została przekształcona w mauzoleum. Uroczystości odbywające się co roku przy mauzoleum wyróżnia niezwykła i niepowtarzalna atmosfera – podniosły nastrój religijno-patriotyczny ocieplają akcenty osobiste. Dla mieszkańców gminy żołnierze spoczywający w mauzoleum nie są anonimowymi bohaterskimi obrońcami ojczyzny – to ich kuzyni, przyjaciele, koledzy, sąsiedzi…

Wspólne starania o godne upamiętnienie uczestników wrześniowej bitwy stały się elementem lokalnej tradycji wspieranym przez 18. Dywizję Zmechanizowaną im. gen. broni Tadeusza Buka. W dn. 11.09.2022 r. uroczystość rozpoczęło złożenie kwiatów pod pomnikiem w Łętownicy. O godz. 12.30 w kościele parafialnym w Andrzejewie została odprawiona msza w intencji poległych. Na mszy obecni byli:

• żołnierze 18. Dywizji Zmechanizowanej im. gen. broni Tadeusza Buka wraz z dowódcą 18. Logistycznego Pułku Łomżyńskiego im. gen. bryg. Mariana Raganowicza pułkownikiem Pawłem Gałązką,
• płk Leszek Iwaniec - dowódca garnizonu Ostrów Mazowiecka,
• rodziny żołnierzy 18 Pułku Piechoty – m.in. Paweł i Stefan Kosecccy oraz Danuta i Paweł Hertel,
• Agnieszka Krupińska – zastępca kierownika delegatury w Ostrołęce,
• Paweł Dycht - zastępca dyrektora Departamentu Edukacji, Kultury i Dziedzictwa MON,
• ks. dr Jerzy Kruszewski - proboszcz parafii p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie,
• ks. Andrzej Zieliński,
• Krzysztof Winiarski – radny sejmiku woj. mazowieckiego,
• Józef Rostkowski – wicestarosta powiatu Ostrów Maz.,
• Radni powiatu ostrowskiego,
• burmistrzowie, wójtowie i samorządowcy powiatu ostrowskiego,
• st. brygadier Leszek Falbowski – zastępca komendanta Powiatowej Straży Pożarnej,
• podinsp. Krzysztof Szymański – komendant Komendy Powiatowej Policji w Ostrowi Maz.,
• Jerzy Trojanowski – prezes Związku Piłsudczyków Rzeczpospolitej polskiej,
• Renata Trojanowska – prezes Oddziału Związku Miłośników Ziemi Ostrowskiej,
• członkowie Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Łomży,
• Henryk Faderecki – przedstawiciel zarządu koła nr 84 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego,
• nauczyciele i uczniowie ze Szkoły Podstawowej im. 18. Dywizji Piechoty Ziemi Łomżyńskiej,
• nauczyciele i uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Starej Ruskołęce,
• nauczyciele i uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Ołdakach Polonii,
• przedstawiciele Grupy Motocyklowej STAJNIA,
• kolekcjonerzy militariów KSS BAZUKA i KS SAGITTARIUS na czele z Markiem Krajewskim,
• radni rady Gminy Andrzejewo,
• sołtysi gminy Andrzejewo,
• Przedstawiciele Kół Gospodyń Wiejskich gminy Andrzejewo,
• przedstawiciele OSP,
• przedstawiciele Towarzystwa Rozwoju Ziemi Andrzejewskiej
• przedstawiciele lokalnych organizacji społecznych,
• władze gminy i pracownicy Urzędu Gminy Andrzejewo,
• mieszkańcy gminy Andrzejewo.

Po powitaniu gości Beata Ponichtera - wójt gminy Andrzejewo – krótko przypomniała historię 18. Dywizji Piechoty Ziemi Łomżyńskiej oraz jej rolę w wojnie obronnej 1939 r.

W czasie mszy św. ks. dr Jerzy Kruszewski - proboszcz parafii p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie – skierował do obecnych w kościele żołnierzy następujące słowa „Dobrze, że jesteście – tu i teraz. Bo niezależnie od rangi, tytułów i funkcji macie najważniejszy tytuł - żołnierzy polskich i jesteście przedstawicielami feniksa, który się odrodził. Żelazna Dywizja, która we wrześniu 1939 roku wyruszyła na śmiertelny bój ma w waszych osobach wspaniałych spadkobierców. Cieszymy się i jesteśmy zaszczyceni waszą obecnością. Razem pamiętamy o tych, którzy walczyli. Pamiętamy o tych, którzy polegli. Pamiętamy o tych, którzy opiekowali się tymi, którzy przeżyli bitwę. Razem będziemy się starać, by te uroczystości były nie tylko upamiętnieniem, ale i wychowaniem następnych pokoleń.”

Po krótkim występie artystycznym w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej im. 18 Dywizji Piechoty Ziemi Łomżyńskiej w Andrzejewie uczestnicy uroczystości przeszli do mauzoleum, gdzie odczytano apel poległych, złożono kwiaty i zapalono znicze na symbolicznym grobie poległych w bitwie pod Łętownicą i Andrzejewem oraz na grobie żołnierzy Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej.

Osoby przybyłe na uroczystość mogły obejrzeć militaria prezentowane przez członków KSS BAZUKA i KS SAGITTARIUS, sprzęt wojskowy - m.in. wyrzutnię PPK SPIKE, kołowy transporter opancerzony ROSOMAK „S”, MRAP (Mine Resistant Ambush Protected) 4x4 COUGAR i czołg Leopard, a także pokaz walki wręcz w wykonaniu żołnierzy 18. DZ.

Pogoda mocno skorygowała nasze plany. Z powodu ulewnego deszczu nie odbył się VI Masowy Bieg Śladami bitwy stoczonej pod Łętownicą i Andrzejewem” na trasie Łętownica – Andrzejewo. Występ artystyczny uczniów odbył się w kościele, a uroczystości przy mauzoleum zostały skrócone. Nie było warunków na szerszą prezentację sprzętu i militariów, pokaz walki wręcz również musieliśmy skrócić. Chcę podkreślić, że mimo niesprzyjającej pogody godnie uczciliśmy bohaterów bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem. Wszyscy wiemy, że po długotrwałej suszy deszcz jest rolnikom bardzo potrzebny, dlatego nikt nie narzekał zbytnio na zmianę planów uroczystości. Gości poczęstowaliśmy gorącą grochówką, bigosem ciepłymi napojami i ciastem. Mimo deszczu i chłodu atmosfera była naprawdę wspaniała. Dziękujemy wszystkim za przybycie i wspólne oddanie hołdu żołnierzom 18. „Żelaznej” Dywizji Piechoty

- Beata Ponichtera - wójt gminy Andrzejewo – tak podsumowuje uroczystość.