Kultura z łatwiejszym dostępem

„Wsparcie osób z niepełnosprawnościami na Mazowszu” to nowy program samorządu województwa mazowieckiego. Ma on ułatwić osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z oferty 28 mazowieckich instytucji kultury, zwiększając ich udział w życiu społecznym.

– Dotychczas prowadziliśmy program „Kulturalna szkoła na Mazowszu”, dzięki któremu udało nam się zachęcić młodych ludzi do wizyty w teatrze lub muzeum. W zeszłym roku przekroczyliśmy liczbę 150 tys. uczniów. W tej edycji już w pierwszym półroczu mamy imponujący wynik prawie 160 tys. uczestników. Teraz podobny program kierujemy do osób z niepełnosprawnościami – mówi marszałek Adam Struzik.

Szeroka oferta

Osoby z niepełnosprawnościami mogą wybierać spośród 28 instytucji kultury prowadzonych przez samorząd Mazowsza. Wśród nich są zarówno instytucje teatralne i widowiskowe (np. Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie, Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiego w Otrębusach czy Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku), skanseny (Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu i Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu), a także muzea (np. Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Muzeum Mazowieckie w Płocku, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie czy Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie).

– Kultura, sztuka to dziedziny, w których każdy znajdzie coś dla siebie. Dorobek, jakim mogą poszczycić się instytucje samorządu województwa wraz z instytucjami kultury, chcemy pokazać i udostępnić osobom z niepełnosprawnościami, ich bliskim i opiekunom – zauważa Artur Świercz, pełnomocnik zarządu województwa mazowieckiego ds. osób z niepełnosprawnościami i dodaje – jestem przekonany, że realizując ten program, stworzymy przestrzeń, dzięki której obie strony będą w stanie wzmocnić swoją wartość.

Dostępne przestrzenie, czyli jak to wygląda w praktyce

Kulturę można odbierać różnymi zmysłami. Jej dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami to nie sam wjazd do budynku.

– Zabytkowe zamki, z wąskimi klatkami będą mniej dostępne dla osób poruszających się na wózkach, ale mogą mieć ofertę dostosowaną np. do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzroku. Instytucje aranżują swoje przestrzenie na miarę możliwości, ale też pomysłu na prezentowanie oferty – zaznacza Artur Świercz.

Bardzo ważne jest, by przed wybraniem się czy zdalnym zakupem biletu sprawdzić na stronie instytucji kultury nie tylko jej bieżącą ofertę, ale też to, w jaki sposób jest ona dostępna pod kątem indywidualnych potrzeb.

– Dostępność wyrównuje szanse uczestnictwa w kulturze osobom, które wcześniej poprzez różnego rodzaju bariery nie miały takiej możliwości, a to np. w przypadku osób z niepełnosprawnościami jest jednym ze skuteczniejszych sposobów ich usamodzielnienia i zachęca do aktywności społecznej, dzięki czemu zwiększa też integrację społeczną – wyjaśnia Iwona Gałązka, kierownik Wydziału Administracyjnego w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce.

Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, likwidując bariery, umożliwiło osobom z niepełnosprawnościami różnego typu dostęp do wszechstronnej oferty muzealnej: wystawienniczej i edukacyjnej. Ma wydzielone i oznaczone odpowiednie miejsce parkingowe. Droga prowadząca do muzeum, przewidziana dla osób z dysfunkcjami ruchu, została odpowiednio oznaczona piktogramami. Trasa ta pozbawiona jest przeszkód w postaci krawężników i innych wystających elementów.

Przestrzenie muzeum są odpowiednio szerokie, by mogły się po nich poruszać np. osoby na wózku. Na pierwszym piętrze w ciągu komunikacyjnym, między salami wystaw, gdzie są trzy stopnie schodowe, została zamontowana platforma hydrauliczna obsługiwana przez pracownika muzeum. Na każdą kondygnację muzeum można dostać się windą, która jest dostosowana do przewozu osób poruszających się na wózkach. Przyciski w windzie mają oznaczenia w alfabecie Braille'a, co ułatwia identyfikację pięter osobom niedowidzącym. Z myślą o tych osobach pierwszy i ostatni stopień schodów zostały oznaczone taśmą w kolorze żółtym. Do budynku i wszystkich jego pomieszczeń można wejść z psem asystującym i psem przewodnikiem. Dostosowane jest nie tylko dotarcie do wystaw, ale sama oferta. Dla osób niewidomych lub słabowidzących istnieje możliwość wypożyczenia audioprzewodnika wraz z nagraną audiodeskrypcją dotyczącą wyznaczonych fragmentów ekspozycji wystaw stałych. Na jednej z sal wystawowych znajduje się tyflografika z opisem i wzorem wycinanki kurpiowskiej oraz film przetłumaczony na polski język migowy. Muzeum ma także kopie wybranych rzeźb, które przystosowane są do dotykowego poznawania eksponatów.

Oferta zawsze do sprawdzenia

Oferta instytucji kultury może w ramach programu dotyczyć wyłącznie przedsięwzięć własnych tej instytucji (poza projektami okazjonalnymi). Bilet można kupić w kasie lub za pośrednictwem strony internetowej wybranej instytucji kultury, ale przed zakupem przez internet trzeba skontaktować się z wybraną instytucją telefonicznie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej, żeby potwierdzić ofertę.

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronach każdej z instytucji. Regulamin programu, wzór oświadczenia i lista instytucji znajdują się również na stronie: www.mcps.com.pl.

To tylko przedsmak

Program został przygotowany przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej we współpracy z Departamentem Kultury, Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Obecnie trwa do końca roku. Na tegoroczną edycję samorząd województwa przeznaczył 2 mln zł z budżetu Mazowsza. Zaplanowana jest już kontynuacja w przyszłym roku.

– Program został pomyślany tak, by zdjąć na początek barierę finansową z osób z niepełnosprawnościami i zainspirować je do większego udziału w życiu społecznym. Liczymy na to, że oferta mazowieckich instytucji kultury przyciągnie osoby z niepełnosprawnościami do tych miejsc. A to zwiększy ich udział w życiu społecznym. Takie przeciwdziałanie wykluczeniu wpisuje się w realizację naszego wojewódzkiego programu wyrównywania szans osób niepełnosprawnych – zaznacza Elżbieta Bogucka-Lityńska, zastępca dyrektora ds. społecznych Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej.