To inicjatywa trzech lokalnych działaczy Prawa i Sprawiedliwości: Arkadiusza Czartoryskiego, Roberta Mamątowa i Sylwestra Kamińskiego. Pomnik poświęcony jest pamięci trzech żołnierzy NZW poległych w Dudach Puszczańskich 11 listopada 1953 roku. Była to jedna z ostatnich (a na pewno ostatnia tak spektakularna) akcja reżimu komunistycznego wymierzona w żołnierzy podziemia antykomunistycznego.
Trzej żołnierze wyklęci, którym poświęcony jest pomnik w Dudach Puszczańskich to Stanisław Grajek "Mazur", Aleksander Góralczyk "Topór" i Władysław Sadłowski "Twardy".
Ten ostatni - w 1953 roku 40-letni - jeszcze w czasie okupacji był żołnierzem AK i NZS. "Mazur" i "Topór" w 1953 roku byli 26-latkami, żołnierzami NZW. Wywodzili się oni z Komendy XVI Okręgu NZW operującego pierwotnie na dużym obszarze od powiatu ciechanowskiego, przez przasnyski, szczycieński, do kolneńskiego. Byli podkomendnymi Hieronima Rogińskiego "Roga", ostatniego dowódcy jednej z najdłużej działających komend powiatowych Komendy XVI Okręgu NZW - Komendy Powiatu "Łuków" (historycy nie są zgodni czy "Łuków" należy uznawać z część Komendy XVI Okręgu NZW czy raczej za niezależną jednostkę). W każdym razie "Twardy". "Topór" i "Mazur" byli jednymi z ostatnich, działających z bronią w ręku podkomendnych "Roga". On sam zginął w kwietniu 1952 roku (osaczony przez siły bezpieki popełnił samobójstwo).
"Twardy", "Mazur" i "Topór" zginęli 11 listopada 1953 roku w Dudach Puszczańskich w wyniku dużej obławy sił bezpieki. Miejsce ich pochówku pozostaje nieznane.
Z tego właśnie powodu dzisiejsza uroczystość była szczególnie wzruszająca dla bliskich żołnierzy NZW, poległych w Dudach Puszczańskich. Spora ich grupa przybyła na dzisiejszą uroczystość. Do dziś nie mieli możliwości złożenia kwiatów na mogiłach bliskich - od tej pory mają przynajmniej miejsce, które ich upamiętnia.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?