We wrześniu 1939 r. 18 Dywizja Piechoty Ziemi Łomżyńskiej stanowiąca część Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew” walczyła z przeważającymi siłami niemieckimi na 120-kilometrowym odcinku frontu wzdłuż Narwi. Po krwawych walkach pod Nowogrodem i Łomżą żołnierze otrzymali rozkaz wycofywania się w kierunku Czyżewa, a następnie przeprawienia się za Bug. Podjęta 11 września 1939 r. próba przebicia się przez Andrzejewo napotkała silny opór wojsk niemieckich. Ciężko ranny płk Stefan Kossecki przekazując dowództwo pułkownikowi Aleksandrowi Hertlowi podkreślił, że dywizja nie może się poddać – żołnierze mają dotrwać do zmroku, a potem za wszelka cenę przebić się przez pierścień wojsk nieprzyjacielskich.
12 września 1939 r. około godz. 22.00 losy bitwy próbowała odwrócić kolumna szturmowa „Taran”. Oddział około 500 żołnierzy został ostrzelany przez moździerze i karabiny maszynowe. Straty polskiego oddziału były bardzo poważne – poległo wielu żołnierzy i oficerów, w tym także płk A. Hertel. Podsumowując bitwę pod Łętownicą i Andrzejewem płk Witold Sztark stwierdził: „18 DP nie skapitulowała - ona po prostu przestała istnieć”.
Dla wielu mieszkańców gminy Andrzejewo losy 18 DP to historie rodzinne, gdyż duża grupa żołnierzy „Żelaznej 18 DP” pochodziła właśnie z tych okolic. Pięć lat temu po raz pierwszy miejscowa społeczność spontanicznie uczciła bohaterów Września `39. Miejscem spotkania była kapliczka Ościłowskiego – wotum wdzięczności za przetrwanie bitwy i wojny. Przy zwieńczonej białym krzyżem kapliczce spotykano się 12 września 2022 o godz. 22.00 – w rocznicę ostatniego ataku „Żelaznej Dywizji”.
Oprawę muzyczną zapewnili: Paweł i Jolanta Andruszkiewiczowie oraz Michał Chojnowski. Tradycyjnie uroczystość rozpoczęło odśpiewanie „Modlitwy obozowej”, następnie odczytano krótką informację na temat przebiegu bitwy, a ks. dr Jerzy Kruszewski - proboszcz parafii p.w. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie odmówił modlitwę za poległych żołnierzy.
Spotkanie przy kapliczce Ościłowskiego zakończyło odpalenie pochodni nawiązujące do warunków, w jakich „Żelazna” 18 Dywizja Piechoty toczyła ostatnią walkę.
- W tym roku program uroczystości wzbogaciły – z fantastycznym skutkiem – grupy rekonstrukcyjne. W roli polskich i niemieckich żołnierzy wystąpili rekonstruktorzy ze Stowarzyszenia Grupa Wschód z Białegostoku, Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Narew”, szwadronu kawalerii im. 10. Pułku Ułanów Litewskich z Białegostoku, 44. Pułku Piechoty Legii Akademickiej z Warszawy oraz grupy Combat Alert z Białegostoku. Co roku na uroczystości w rocznicę ostatniego zrywu polskich oddziałów pojawia się coraz więcej osób. Bardzo nas to cieszy, szczególnie, że nie rozsyłamy imiennych zaproszeń, a jedynym źródłem informacji o wydarzeniu jest nasz plakat. W tym roku do kapliczki Ościłowskiego przybyli goście nie tylko z powiatu ostrowskiego. Uważam też za bardzo pozytywne zjawisko coraz liczniejszy udział młodzieży – lekcje żywej historii, patriotyzmu i wolontariatu są bardzo wartościowym elementem edukacji. - mówi Michał Rutkowski – prezes Ostrowskiego Stowarzyszenia „Ludzie z Pasją", jeden z organizatorów wydarzenia.
Uroczystość przygotowali: Ostrowskie Stowarzyszenie „Ludzie z Pasją, parafia rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia N.M.P. w Andrzejewie, Towarzystwo Rozwoju Ziemi Andrzejewskiej, Stowarzyszenie Grupa Wschód i Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Narew”.
Uroczystości związane z 83. rocznicą bitwy pod Andrzejewem i Łętownicą odbyły się także 11.09.2022
Rocznica bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem. 11.09.2022
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
