Gmina Andrzejewo. Rajd rowerowy na zakończenie projektu „Nasze kulturalne dziedzictwo” w Andrzejewie. 18.07.2021. Zdjęcia

18 lipca 2021 parafia rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Andrzejewie, Towarzystwo Rozwoju Ziemi Andrzejewskiej, KGW Paprotki z Paproci Dużej i Ostrowskie Stowarzyszenie „Ludzie z Pasją” zaprosili mieszkańców regionu na ostatnią część projektu „Nasze kulturalne dziedzictwo” realizowanego w ramach programu EtnoPolska 2021 przez Narodowe Centrum Kultury.

Zaproszenie przyjęło 35 osób w wieku od 13 do 75 lat. Wielopokoleniowa grupa rowerzystów dobrze przygotowanych na jazdę w upalny letni dzień sprawnie pokonała liczącą ok. 25 km trasę Andrzejewo–Paproć Duża–Stara Ruskołęka–Nowa Ruskołęka–Janowo–Kuleszki-Nienałty–Godlewo-Gorzejewo–Andrzejewo. W czasie pięciu postojów przy polnych kapliczkach uczestnicy rajdu wysłuchali koncertu muzyki obrzędowej i kurpiowskich gadek w wykonaniu Witolda Kuczyńskiego.

Po zakończeniu rajdu w zabytkowym zespole plebańsko-ogrodowym w Andrzejewie podsumowano projekt.

Prezentując „historie okołokapliczkowe” Damian Jasko zwracał uwagę na motywacje wystawienia ponad 80 krzyży, kapliczek i figur w parafii Andrzejewo. Fundatorami tych obiektów sakralnych w większości kierowały intencje o charakterze błagalnym, dziękczynnym i pokutnym, wierzeniowo-magicznym (karawaki, zwane też krzyżami cholerycznymi lub morowymi). Krzyże, kapliczki i figury wystawiano także dla zademonstrowanie wiary, z potrzeby upamiętnienia osób zmarłych, dla uczczenia istotnych wydarzeń historycznych, religijnych lub prywatnych, dla podkreślenia prestiżu i statusu materialnego fundatora , a także jako znaki graniczne.

Uzupełnieniem „historii okołokapliczkowych” była gawęda Piotra Karszni – rysownika, ilustratora historii Mazowsza, członka Stowarzyszenia „Wizna 1939”. Na pamiątkę spotkania w Andrzejewie słuchacze otrzymali tomik „Na ścieżkach pamięci” - wydaną przez Stowarzyszenie „Wizna 1939” historię walk niepodległościowych z ilustracjami Piotra Karszni.

Jedna z uczestniczek rajdu tak opisała swoje wrażenia: Po raz pierwszy brałam udział w rowerowej pielgrzymce o kapliczkach w okolicach Andrzejewa i jestem po prostu zachwycona. To wspaniale, że są osoby, które pielęgnują lokalne tradycje i dbają o przydrożne krzyże i kapliczki, stanowiące ważny element wiejskiego krajobrazu. Wykład o kapliczkach uświadomił mi bogactwo intencji i potrzeb stojących za ich powstawaniem.

Nie zdawałam sobie sprawy z bogactwa historii wiążących się z tymi obiektami, które „od zawsze” mijamy bez głębszej refleksji. Dziś uświadomiłam sobie, że odruchowo za podstawowe kryterium oceny takich obiektów przyjmujemy walory estetyczne. Tymczasem niektóre z kapliczek, wyglądających - delikatnie mówiąc - pokracznie, mają fascynujące historie sięgające ponad 150 lat.

Ludzi, którzy pamiętają historie tych obiektów, za chwilę może już nie być, dlatego koniecznie trzeba odnajdować takie osoby i utrwalać ich wiedzę. Zanotuję usłyszane dziś historie, popytam rodzinę i znajomych i na pewno będę brała udział w kolejnych tego typu imprezach.

Dzisiejsze wydarzenie jest ostatnim etapem projektu „Nasze kulturalne dziedzictwo”, ale też punktem startowym do kolejnych działań. Za 5 lat będziemy obchodzić 500-lecie kościoła w Andrzejewie. Nasza parafia liczy ponad pięć wieków i wciąż jeszcze nie wiemy o niej wielu rzeczy. Mam nadzieję, że efektem tego spotkania, w czasie którego gorąco zachęcaliśmy do odkrywania i dokumentowania historii małych obiektów architektury sakralnej, będzie znaczące wzbogacenie wiedzy na temat naszej parafii. Chcę podkreślić, że wiedza, którą pragniemy pozyskać, nie ogranicza się do aspektów religijnych. Będziemy wdzięczni za każdą informację i każdy szczegół uzupełniający historyczną panoramę naszej małej ojczyzny

- mówi Michał Rutkowski – koordynator projektu.