Cmentarze zabytkowe

Najstarsze krzyże na cmentarzu w Barcicach
(fot. Fot. Iza Stańczak)

Barcice obecnie należą do parafii Somianka, ale przed wiekami, to właśnie tu była główna parafia. Źródła mówią też o jeszcze starszym niż obecny, cmentarzu wokół drewnianego kościółka. Tak było niegdyś w zwyczaju, że groby znajdowały się wokół świątyni. Dopiero z czasem wydzielono odrębne miejsca na pochówek. Liczne stare krzyże, chylące się ku ziemi, niskie mogiły, napisy ledwo widoczne w kamieniach, świadczą o wieku tego niewielkiego w porównaniu z innymi cmentarza. Nietrudno tu znaleźć daty urodzin czy śmierci z XIX wieku i początku XX wieku. Niektóre są już jednak anonimowe. Cały cmentarz został wpisany do rejestru zabytków w 1986 r. Kryje groby nie tylko zwykłych mieszkańców tych terenów, ale też bohaterów wojny. Jest tam wspólna mogiła rozstrzelanych przez hitlerowców we wrześniu 1944 r. mieszkańców Barcic, za pomoc udzieloną partyzantom. Na tym grobowcu zawsze 1 listopada płoną znicze. W Barcicach jest też zabytkowy nagrobek Wiktora Deplewskiego z 1910 r., oddzielnie wpisany do rejestru zabytków.
Również w roku 1986 do rejestru zabytków został wpisany cmentarz parafialny w Popowie Kościelnym. Na cmentarzu tym mieści się murowana kaplica grobowa rodziny Skarżyńskich z 1848 r. Na cmentarzu jest też kilka zabytkowych nagrobków, naruszonych już zębem czasu. Właśnie na ich renowację zbierane były w tym roku pieniądze. 1 listopada przy zabytkowej bramie cmentarza kwestowali uczniowie SP w Popowie.
Niedaleko cmentarza parafialnego w Popowie, znajduje się cmentarz żydowski, także wpisany do rejestru zabytków w 1968 roku. Ten zabytkowy cmentarz niestety zachował się najsłabiej. Cmentarz jest nieczynny, a jego granice są dziś nieczytelne.

(Źródła: "Zabytkowe cmentarze, woj. ostrołęckie", oprac. W. Mosakowska, "Puszcza Biała, Strony Rodzinne", W. Szydlik, J. Puścian.)