Spis treści
- Jaśmin to nie to samo co jaśminowiec
- Właściwości lecznicze i aromaterapeutyczne jaśminu
- Jaśminowiec na stres, zmarszczki i bezsenność – uspokaja i odmładza
- Nalewka i napar z kwiatów i liści jaśminowca
- Zastosowanie jaśminu i jaśminowca w kuchni i kosmetyce
- Jak zrobić herbatę jaśminową?
- Przeciwwskazania do stosowania jaśminu i jaśminowca
Jaśmin to nie to samo co jaśminowiec
Jaśmin i jaśminowiec są ze sobą mylone głównie ze względu na podobieństwo nazw oraz charakterystyczny, intensywny zapach białych, delikatnych kwiatów. Jednak to dwie różne rośliny.
Jaśmin to pnącze z rodziny oliwkowatych, które obejmuje ok. 200 gatunków. Pochodzi z Azji, w Polsce natomiast uprawiany jest głównie jako roślina doniczkowa. Jego pnącza mogą osiągać długość nawet 10 metrów, jednak hodowany w doniczce zwykle jest dużo mniejszy. Wśród wielu gatunków najpopularniejszy jest jaśmin lekarski (Jasminum officinale), którego kwiaty i liście chętnie wykorzystuje się do aromatyzowania herbat, napojów, deserów, a także kosmetyków do kąpieli i pielęgnacji ciała, twarzy i włosów oraz odświeżaczy powietrza czy pościeli.
Natomiast mylony z jaśminem jaśminowiec to krzew z rodziny hortensjowatych, który obejmuje 45 gatunków. Najbardziej popularnym z nich jest występujący również w Polsce jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius L.). Jest to mało wymagający, wieloletni i mrozoodporny krzew dorastający do ok. 3 metrów wysokości. Podobnie jak jaśmin posiada on białe kwiaty o intensywnym i przyjemnym zapachu.
Krzew ten jest ozdobą wielu ogrodów i parków, a do tego ma także właściwości aromaterapeutyczne, ponieważ jego zapach uspokaja, koi nerwy i odstresowuje. Jaśminowiec najbardziej intensywnie pachnie wieczorem, gdy temperatura spada. Jego zapach nieodłącznie kojarzy się z przyjemnym, ciepłym, letnim dniem, ponieważ kwitnie w maju i czerwcu.
Właściwości lecznicze i aromaterapeutyczne jaśminu
Kwiaty jaśminu zawierają alfa terpineol, benzaldehyd, octan benzylu, kwas benzynowy, alkohol benzylowy, eugenol, farnezol, gernaiol, jasmon, nerolidol, octan linalilu, kwas salicylowy i wanilinę. Jaśmin stosowany jest w chorobach wątroby takich jak zapalenie czy marskość wątroby, a także w celu łagodzenia bólu brzucha w przebiegu ostrej biegunki, ponieważ działa rozkurczowo.
Wspomaga także pracę serca i układu krwionośnego, stosowany jest w profilaktyce udaru. Ma właściwości przeciwnowotworowe, ponieważ zwalcza wolne rodniki, które w głównej mierze odpowiadają za rozwój raka oraz przyspieszają procesy starzenia się organizmu. Działa relaksacyjnie i uspokajająco, pozwala się wyciszyć i odprężyć. Jaśmin jest także uważany za afrodyzjak, ponieważ dodaje energii, wzmacnia siły witalne i wzmaga popęd seksualny.
Jaśmin posiada wiele cennych właściwości:
- wspomaga działanie układu sercowo-naczyniowego,
- ma właściwości przeciwutleniające, zwalcza wolne rodniki,
- ma właściwości przeciwnowotworowe,
- zwiększa odporność,
- działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i przeciwgorączkowo,
- leczy zaparcia,
- działa relaksacyjnie i odprężająco,
- ułatwia zasypianie i zwalcza bezsenność,
- wspomaga funkcje poznawcze,
- zwiększa odporność na stres,
- wspomaga trawienie,
- przyspiesza metabolizm i odchudzanie,
- przyspiesza gojenie ran,
- zapobiega rozwojowi cukrzycy typu 2,
- działa rozkurczowo, dzięki czemu łagodzi bolesne miesiączkowanie oraz bóle brzucha,
- reguluje cykle miesiączkowe,
- wspiera płodność,
- wzmacnia libido.
Jaśminowiec na stres, zmarszczki i bezsenność – uspokaja i odmładza
Kwiaty jaśminowca zawierają flawonoidy i olejek eteryczny bogaty w farnezol (30-40 proc.), nonanal, nopinon, epoksyd humulenowy, terpinolen, nezukol, umbelulon. W olejku ze świeżych kwiatów dominuje epi-13-manool i izolongifolol.
Wiele cennych właściwości mają także liście jaśminowca, które zawierają kumarynowce, fitosterole, trójterpeny (kwas ursolowy, kwas oleanolowy), olejek eteryczny bogaty w tlenki linalylu, acetofenon, jasmon, benzoesan 3-heksenylu, aldehyd 2-aminobenzoesowy, limonen, linalol, aldehyd benzoesowy, estry kwasu salicylowego (np. metylu), geraniol. W liściach są obecne fenolokwasy (kwas gentyzynowy, waniliowy, kawowy, cynamonowy), leukoantocyjanidyny, garbniki, flawonoidy (kwercetyna), saponiny, sacharydy.
Dzięki tak bogatemu składowi kwiaty i liście jaśminowca posiadają właściwości:
- uspokajające,
- przeciwzapalne,
- antyseptyczne,
- przeciwbakteryjne,
- antyoksydacyjne, zwalcza wolne rodniki,
- rozkurczowe,
- napotne,
- obniżające ciśnienie krwi,
- regulujące poziom cholesterolu we krwi.
Nalewka i napar z kwiatów i liści jaśminowca
Z tego względu, że jaśminowiec jest łatwiej dostępny w naszym klimacie niż jaśmin można z niego w prosty i tani sposób przygotować różne przetwory o właściwościach leczniczych. Przetwory z kwiatów i liści jaśminowca takie jak napar do picia, przemywania skóry lub płukania błony śluzowej czy nalewka pomagają w leczeniu nadciśnienia, stanów zapalnych gruczołu krokowego, miażdżycy, zaburzeń trawiennych i stanów zapalnych dziąseł oraz miejsc intymnych.
Kwiaty najlepiej jest zbierać rano i suszyć rozłożone na płasko w pełnym słońcu. Po ok. 3-4 godzinach zasuszone kwiaty zebrać i zamknąć szczelnie w szklanym pojemniku.
Jak donosi fitoterapeuta dr Henryk Różański wodne i wodno-alkoholowe wyciągi z jaśminowca usuwają wolne rodniki i nadtlenki, stabilizują strukturę błon komórkowych, hamują także rozwój bakterii takich jak Escherichia coli czy Staphylococcus aureus wywołujących zakażenia przyranne, posocznicę, zapalenie ucha środkowego i zapalenie płuc.
Składniki na nalewkę z kwiatów jaśminu:
- 200 g kwiatów jaśminowca,
- 600 ml wódki o zaw. 40-60 proc. alkoholu,
- opcjonalnie miód i sok z cytryny do smaku.
Jak przygotować nalewkę z kwiatów jaśminu?
- Zebrane kwiaty pozostaw na godzinę, aby ewentualne owady mogły z nich wyjść.
- Następnie przełóż je do słoja i zalać alkoholem. Pozostaw do ciemnym i chłodnym miejscu na 3 tygodnie. Co kilka dni potrząsaj słojem dla lepszej maceracji.
- Po tym czasie zlej nalew przez sito. Teraz możesz dodać do niego syrop z miodu i soku z cytryny rozpuszczony w niewielkiej ilości przegotowanej i ostudzonej wody.
- Następnie nalewkę rozlej do szklanych, wyparzonych butelek i szczelnie zamknij. Pozostaw na co najmniej 3 miesiące, jednak nalewka najlepiej smakuje po co najmniej 1 roku.
Według zaleceń profesora Różańskiego należy pić po 5 ml 2-3 razy dziennie. Po rozcieńczeniu z wodą (czystej nalewki bez miodu i soku z cytryny) można stosować do okładów i przemywania. W stanie nierozcieńczonym do pędzlowania.
Napar z kwiatów jaśminowca
Składniki:
- 2 łyżki suszonych lub świeżych kwiatów jaśminowca,
- 250 ml wody lub mleka.
Jak przygotować herbatkę jaśminową z kwiatów jaśminowca?
- Kwiaty jaśminowca zalej szklanką gorącego mleka lub wody.
- Parz pod przykryciem przez 10-15 minut.
Należy pić po 2-3 szklanki naparu dziennie. Napar z liści przygotowuje się w ten sam sposób i spożywa w takiej samej ilości z tą różnicą, że wykorzystuje się 1 łyżkę liści na 1 szklankę wrzącej wody. Naparem można także płukać jamę ustną i gardło przy bólu i stanach zapalnych. Sprawdzi się on również do okładów i przemywania skóry trądzikowej, z wypryskami i stanami zapalnymi pochodzenia bakteryjnego.
Zastosowanie jaśminu i jaśminowca w kuchni i kosmetyce
W kuchni zarówno jaśmin, jak i jaśminowiec używane są do aromatyzowania napojów, mrożonych deserów mlecznych, słodyczy, wypieków, galaretek i puddingów. Najbardziej znana jest herbata jaśminowa, która ma działanie relaksujące i odprężające, dodaje energii i sił witalnych, ale równocześnie ułatwia zasypianie i przeciwdziała bezsenności, ponieważ reguluje zegar biologiczny i niweluje stres.
Cennym składnikiem jaśminu i jaśminowca są zawarte w kwiatach tych roślin olejki eteryczne, które od tysięcy lat używane są w wielu częściach Azji jako naturalny lek na depresję, lęk, stres i bezsenność. Olejek jaśminowy pozyskiwany z kwiatów, ale też naturalnie unoszący się zapach tych kwiatów w powietrzu działa relaksacyjnie i antydepresyjnie, pozawala się odprężyć, wpływa na poprawę nastroju i zmniejsza stres. Dodaje też energii, wzmacnia siły życiowe i libido, dzięki czemu uznawany jest także za afrodyzjak.
Olejek jaśminowy ma piękny, niezwykle silny i trwały zapach, dlatego chętnie wykorzystywany jest w produkcji perfum, a także balsamów i dezodorantów do ciała. Wyciągi z kwiatów jaśminu stosowane są również w kremach do twarzy do cery dojrzałej, ale też młodzieńczej i trądzikowej, ponieważ działają silnie nawilżająco, kojąco i przeciwbakteryjnie oraz przyspieszają gojenie ran, niwelują działanie wolnych rodników i uelastyczniają skórę.
Jak zrobić herbatę jaśminową?
Herbatę jaśminową można kupić gotową w sklepie, ale można ją też przyrządzić samodzielnie zarówno z płatków kwiatowych jaśminu, jak i jaśminowca. Potrzebujesz tylko 3 składników:
- 1 łyżeczka liściastej zielonej, białej, czarnej herbaty lub rooibos,
- 1 łyżeczka suszonych płatków jaśminu lub jaśminowca,
- 1 szklanka (250 ml) wody.
Jak zrobić herbatę jaśminową?
- Do herbaty lub rooibos dodaj płatki jaśminu lub jaśminowca.
- Zalej szklanką gorącej, ale nie wrzącej wody, ponieważ za gorąca może spowodować gorzki smak herbaty.
- Jeśli mieszanka jest na bazie zielonej herbaty zalewamy ją wodą o temperaturze 70-80 st. C, białej - 75-95 st. C, a czarną i rooibos 95-100 st. C.
- Zaparzaj od 30 sekund do 3 minut, odcedź i pij jak zwykłą herbatę.
- Płatki jaśminu można również parzyć samodzielnie, bez dodatków herbat.
Herbatę można również aromatyzować świeżymi płatkami kwiatowymi, jednak jest to bardziej czasochłonne. W tym celu należy do wybranej herbaty liściastej dodać taką samą porcję świeżych płatków jaśminu lub jaśminowca i zamknąć je w szklanym słoiku. Trzeba jednak pamiętać, żeby po ok. dobie wyjąć płatki kwiatowe, ponieważ zbyt długo trzymane w zamkniętym naczyniu mogą zacząć gnić.
Przeciwwskazania do stosowania jaśminu i jaśminowca
Herbata jaśminowa oraz inne przetwory jaśminu do spożycia nie są zalecane kobietom w ciąży. Olejek jaśminowy zawarty w płatkach może bowiem powodować skurcze i przyczynić się do wystąpienia poronienia lub przedwczesnego porodu.
Jaśmin jest także przeciwwskazany w przypadku matek karmiących piersią, ponieważ jego składniki mogą wywoływać reakcje alergiczne. Z tego samego powodu na jego zastosowanie powinni uważać także alergicy. Jaśmin stosowany zewnętrznie w kosmetykach lub w postaci naparów do przemywania ran czy skóry może powodować także podrażnienia, jeśli jest używany zbyt często lub w zbyt wysokich stężeniach.
Bądź zawsze w formie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?