Bitwa Warszawska 1920. Fakty i mity: "cud nad Wisłą", samoloty i ks. Ignacy Skorupka w pierwszej linii. Komu zawdzięczamy zwycięstwo?

Czy była bitwa w powietrzu?

W jednej dziedzinie mieliśmy nad Sowietami zdecydowaną przewagę - my mieliśmy samoloty, oni nie. Nie staczaliśmy zatem z nimi pojedynków samolotowych, ale przewaga wynikająca z naszego panowania w powietrzu nie stanowiła czynnika decydującego o przebiegu walk, lecz tylko wspierający. W czasie Bitwy Warszawskiej Tuchaczewski miał tylko jeden samolot rozpoznawczy, którego pilot przez pomyłkę wylądował 15 sierpnia w Warszawie i został wzięty do niewoli. Ten brak wpłynął na niedostateczne rozpoznanie stanowisk i ruchów wojsk polskich i przyczynił się do przegranej Sowietów.

Od 1 sierpnia Polacy prowadzili z lotnisk Warszawy loty rozpoznawcze w celu ustalenia kierunków poruszania się wojsk sowieckich. Ponad połowę polskiego sprzętu lotniczego stanowiły dwumiejscowe maszyny wywiadowcze - Berguet 14A2. Mieliśmy również brytyjskie Bristole Fightery F2B, włoskie Balille oraz niemieckie Fokkery i Albatrosy. Używano ich zarówno do rozpoznania, jak i bombardowania oraz kierowania ogniem artylerii i ataków szturmowych na oddziały nieprzyjaciela. Głównym zadaniem lotników było rozpoznanie, ale skoncentrowane pod Warszawą eskadry wpłynęły na przebieg walk w rejonie Radzymina, wykonując bombardowania oraz „wymiatanie”, czyli ostrzał z karabinów maszynowych.

Intensywność działań lotnictwa w operacji była niewielka. Efekty bojowe także skromne. Straty bojowe Rosjan z tytułu działania polskich eskadr były niewielkie. Straty Polaków także - udokumentowane jest zestrzelenie dwóch samolotów z 1 Eskadry wywiadowczej i 13 Eskadry Myśliwskiej. W czasie lotów bojowych uszkodzone zostały dwa samoloty. Ale w ciągu czterech dni działań bojowych od 17-20 sierpnia lotnicy wykonali z Warszawy 140 lotów bojowych, podczas których zrzucili ponad dwie tony bomb i 147 razy atakowali oddziały ogniem karabinów maszynowych. W 1920 r. lotnictwo polskie liczyło 210 samolotów bojowych oraz 420 pilotów i obserwatorów.