Tymianki-Bucie. Odsłonięcie muralu upamiętniającego wydarzenia z sierpnia 1920 roku. 1.08.2021. Zdjęcia

1 sierpnia 2021 w Tymiankach-Buciach odbyła się uroczystość patriotyczna połączona z piknikiem historycznym stanowiącym zakończenie projektu „Mur. Ale historia Wojska Polskiego” realizowanego przez Koło Gospodyń Wiejskich w Tymiankach-Buciach.

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele Sejmu i Senatu, władz samorządowych województwa mazowieckiego, powiatu ostrowskiego i gminy Boguty-Pianki, Ministerstwa Obrony Narodowej, Instytutu Pamięci Narodowej, księżą z parafii w Bogutach-Piankach i w Nurze, dyrektorzy okolicznych szkół, uczniowie klas mundurowych ze szkół Ciechanowcu , przedstawiciele instytucji działających na terenie powiatu ostrowskiego, członkowie Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, członkowie lokalnych stowarzyszeń i klubów strzelectwa sportowego oraz mieszkańcy wsi Tymianki-Bucie.

Po mszy w kościele pw. Wszystkich Świętych w Bogutach-Piankach złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą Jana Zakrzewskiego – urodzonego w Bogutach oficera Wojska Polskiego, uczestnika wojny 1920 r. i kampanii wrześniowej 1939 r. zamordowanego w Starobielsku.

Głównym punktem uroczystości było odsłonięcie muralu w wykonanego na ścianie budynku gospodarczego w Tymiankach-Buciach. Zaprojektowany przez Piotra Karsznię mural o wymiarach 3 m x 13,6 m przedstawia scenę batalistyczną. W lewym dolnym rogu znajdują się postacie piechurów walczącej na tych terenach 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. W centralnym miejscu autor umieścił dwóch kawalerzystów, którzy zginęli w potyczce z bolszewikami zaskoczeni podczas porannego patrolu. Widoczne w oddali dymy palących się wiosek potęgują nastrój grozy wywołany zbliżaniem się armii bolszewickiej.

- Mural został stworzony w celu przypomnienia i utrwalenia ważnej roli oręża polskiego i wydarzeń bitewnych rozegranych w okolicy. Przedstawiona na nim scena upamiętnia wydarzenia i rolę żołnierzy związane z bitwą nad Bugiem, w tym działania 1. Polskiej Dywizji Litewsko-Białoruskiej, która walczyła 2 i 3 sierpnia 1920 r. na linii rzeki Nurzec osłaniając wycofujące się w kierunku Warszawy inne jednostki. Historycy potwierdzają, że działania te miały kluczowe znaczenie dla późniejszego zwycięstwa - mówi Piotr Karsznia, autor muralu. - Wczesny wschód słońca podkreśla tragizm tamtych dni, przynoszącym wielu polskim żołnierzom śmierć, a Polsce zniszczenie. Przedstawieni na muralu polscy żołnierze stanowią ostatnią przeszkodę przed nadciągającą czerwoną bolszewicką nawałnicą, stanowiącą śmiertelne zagrożenie dla Polski i Polaków.

Przynależność żołnierzy identyfikuje odznaka 1. dywizji i logo MON. Symbolem trudu żołnierskiej walki i ciężkiego boju oraz zmagań w obronie niepodległej ojczyzny są cierniste zarośla.

Po apelu poległych odsłonięcia muralu dokonali wspólnie: Robert Mamątow – senator RP, Daniel Milewski – poseł na Sejm RP, Mirosław Augustyniak - radny sejmiku województwa mazowieckiego, ppłk Robert Grodzieński – dowódca garnizonu Ostrów Mazowiecka, Monika Tymińska – przewodnicząca koła Gospodyń Wiejskich w Tymiankach–Buciach i Jędrzej Drewnowski – wójt gminy Boguty-Pianki.

Kolejna część uroczystości odbyła się na boisku Szkoły Podstawowej w Tymiankach-Buciach. Goście pikniku patriotycznego mogli obejrzeć przygotowana przez IPN plenerową wystawę na temat wojny 1920 r. oraz wystawę militariów z kolekcji członków KSS Bazuka i KSS Sagitarius, wysłuchać prelekcji na temat działań wojennych z roku 1920, skosztować grochówki, bigosu i innych specjałów przygotowanych przez KGW w Tymiankach-Buciach.

Muzyczno-artystyczną oprawę pikniku historycznego stanowiły występy Zespołu Śpiewaczego Nadbużanie z Nura, Ludowego Zespołu Żurawiacy działającego przy GOK w Bogutach-Piankach, uczniów Szkoły Podstawowej w Tymiankach-Buciach i ostrołęckiej kapeli Przekrój.

- Teoretycznie wiemy, że każda, nawet najmniejsza miejscowość może mieć swoją wielką historię, ale często ta wiedza jest tak blisko nas, że przestajemy ją dostrzegać. Potrzeba było szczególnego impulsu przypominającego, że wydarzenia wielkiej rangi, tworzące zręby naszej państwowości rozgrywały także w Tymiankach-Buciach - mówi Jędrzej Drewnowski – wójt gminy Boguty-Pianki. - O tym, że w tym miejscu jest mogiła dwóch żołnierzy z wojny 1920 r. było wiadomo „od zawsze”, choć poprzedni ustrój nie sprzyjał pielęgnowaniu pamięci o tej wojnie. W tym miejscu istniała kapliczka – w miejscu trochę nietypowym, bo nie na rozstajach dróg, tylko przy bardzo bocznej drodze. Nie było na niej konkretnego napisu, ale wszyscy wiedzieli o co chodzi. Ten tradycyjny przekaz został potwierdzony dwa lata temu. Badania georadarem wykazały, że istnieje tam jama grobowa. Rozważano nawet ekshumację. Podobno ktoś miał zdjęcia, które mogły pomóc przy identyfikacji poległych pochowanych w tym miejscu, ale ta wiedza jakoś się zatarła. Z przenoszenia szczątków poległych zrezygnowano i w ten sposób Tymianki-Bucie mają swój własny grób nieznanych żołnierzy. Mieszkańcy wsi zawsze sposób czuli się odpowiedzialni za pamięć o nich i za stan miejsca ich pochówku. Właściciele terenu, na którym znajduje się kapliczka czuli się w pewien sposób wyróżnieni jej obecnością, a cała wieś traktowała ten obiekt z dużym szacunkiem. Bez specjalnych uzgodnień przyjęło się, że kapliczka została objęta systemem opieki, który najprościej można określić jako sztafetowy – co roku opiekę nad nią obejmowało kolejne gospodarstwo.

Rok temu z okazji stulecia odzyskania niepodległości przy kapliczce pojawił się kamień z ze stosownym napisem, a w tym roku z inicjatywą wykonania muralu w Tymiankach-Buciach wystąpiło Koło Gospodyń Wiejskich. Podkreślam – bardzo ważny dla lokalnej społeczności temat patriotyczno-wojskowy podjęły kobiety i w ten sposób KGW stało się strażnikiem lokalnej pamięci historycznej.

Instytucje wspierające powstanie muralu to przede wszystkim MON i IPN. Organizacyjnie realizację projektu wsparł także Urząd Gminy Pomysłem MON, z którym idealnie zgrały się Tymianki-Bucie jest nazwa projektu: „Mur. Ale historia Wojska Polskiego”. Jest mur, na nim mural upamiętniający wydarzenia z udziałem polskich żołnierzy, jest pamięć o lokalnym odprysku historii przez duże „H” i jest wola jej pielęgnowania.

Zachęcamy osoby podróżujące drogą 694 do skręcenia w boczną drogę i poświęcenia kilku minut na obejrzenie naszego muralu.