Ostrołęka. Muzealna Środa o pierwszych ostrołęckich kolekcjonerach i ich zbiorach

W początkach XIX wieku warszawiacy wybierali się na Kurpie jak do egzotycznej krainy. Wycieczki były witane przez Kurpi w odświętnych strojach. Pionierzy tych wypraw chodzi po puszczy na piechotę lub jechali wozami. Nocowali u gospodarzy. Takie były początki turystyki w okolicach Ostrołęki.

O samym mieście opinie były raczej niegatywne. "Dzisiejsza Ostrołęka nie przedstawia ani dla historyka, ani dla etnografa zbyt wielkiej wartości: pamiątek historycznych nie ma prawie żadnych (...) Kościoły również nie są ani zbyt piękne, ani zbyt ciekawe" - tak w 1911 roku scharakteryzował miasto etnograf Kazimierz Moszyński w czasopiśmie "Ziemia. Tygodnik Krajoznawczy Ilustrowany". Jednak i tutaj zebrała się grupa ludzi, która chciała promować walory turystyczne regionu oraz zachować różne przedmioty, które miały wartość muzealną. Takimi przedmiotami były np. narzędzia rolnicze, wyparte przez te bardziej nowoczesne. Zbierał je Adam Chętnik.
Ciekawostką jest fakt, że ostrołęcki oddział PTK od pierwszej chwili od powstania miał kustosza. To znaczy, że posiadał zbiory muzealne.

Zbiory bywały też w prywatnych rękach. Ród Glinków trzymał w Susku Starym jedną z największych w regionie bibliotek, 8 tys. woluminów. Maria Scheur, która pełniła funkcję prezesa ostrołęckiego oddziału PTK miała dom pełen starych przedmiotów, mebli, obrazów etc., ale mających po prostu charakter wyposażenia (raczej nie gromadzono tam zbiorów o charakterze muzealnym).

Dwie najważniejsze kolekcje, to tzw. "Muzeum Puszczańskie" utworzone przy ostrołęckim oddziale PTK, które miało swą siedzibę w domu Franciszka Malinowskiego (pierwszego prezesa ostrołęckiego oddziału) przy ul. Szkolnej oraz kolekcja inż. A. F. Zaporina, która znajdowała się w jego prywatnym domu, nieznanej lokalizacji.