Kpt. Stanisław Topa "Konwa" z Myszyńca skończył 100 lat!

Kpt. Stanisław Topa "Konwa" przed wojną był prezesem w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Męskiej w Myszyńcu. We wrześniu 1939 ochotniczo chciał wziąć udział w walkach z Niemcami, lecz ze względu na nieodbycie jeszcze zasadniczej służby wojskowej, mógł być tylko wzięty do rezerwy, po przeszkoleniu, na które niestety nie było już czasu.

Działalność w Armii Krajowej

W 1942 roku spędził 10 miesięcy w niemieckim obozie karnym w Działdowie, później został skierowany do pracy przymusowej w gospodarstwie niemieckim, z którego uciekł w 1944 roku.

Po ucieczce i powrocie w rodzinne strony, wstąpił do Armii Krajowej w Obwodzie "Sęp" Ostrołęka. Przysięgę złożył 28 kwietnia 1944 roku w oddziale partyzanckim P.Por. Zygmunta Kwiatkowskiego "Zrywa". W sierpniu 1944 wziął udział w Akcji Burza w Obwodzie AK Ostrołęka, gdzie ranny w pierś, po przejściu wraz z oddziałem frontu sowiecko-niemieckiego, był leczony w sowieckim szpitalu wojskowym.

Pobyt w sowieckim łagrze

Gdy tylko doszedł do zdrowia, został siłą wcielony do Armii Czerwonej i wysłany na front w okolice Różana. Tam w grudniu 1944, jako żołnierza AK, aresztowało go NKWD i zesłało do łagru Stalinogorsk do pracy w kopalni. Zwolniony z łagru na mocy sowieckiej amnestii w końcu września 1945, wrócił do Polski.

Pod koniec kwietnia 1946 roku, po rozmowie z Tadeuszem Gierykiem - kolegą z AK, Stanisław Topa wstąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Był żołnierzem siatki terenowej chor. Józefa Kozłowskiego "Lasa", z którym znał się jeszcze z AK. W Myszyńcu, gdzie pracował, odpowiadał za wywiad i propagandę - rozwieszał m.in. odezwy i ulotki organizacyjne w północnej części powiatu ostrołęckiego.

Polowanie UB

W sierpniu 1948 r. UB zabiło kolegę Stanisława Topy z siatki z Myszyńca - Antoniego Bruzdę, a wcześniej, 25 czerwca 1948 r. aresztowało chor. Józefa Kozłowskiego "Lasa", "Visa" wraz z jego sztabem. Masowo aresztowano konspiratorów NZW w powiecie ostrołęckim. Wówczas Stanisław Topa pozostał bez kontaktu organizacyjnego, ukrywał się przez ponad miesiąc w Lipowcu i okolicy.

W 1948 roku udało mu się uniknąć wpadki, gdy były komendant powiatu w NZW, a wówczas działający już jako groźny agent UB Wacław Mówiński "Puszka", próbował wręczyć Stanisławowi Topie pistolet Parabellum. Odmówił jego przyjęcia i wyparł się agentowi UB, mówiąc, że nie działa w żadnej partyzantce.

Ostatni z żyjących

Kpt. Stanisław Topa "Konwa" jest ostatnim żyjącym żołnierzem z partyzanckiego zdjęcia z lata 1944 roku, na którym jest Józef Kozłowski "Las" wraz z oddziałem.

Z okazji 100. urodzin życzenia złożyli mu przedstawiciele władz gminy Myszyniec i powiatu ostrołęckiego:

- Ubolewamy, że w związku z sytuacją epidemiologiczną spowodowaną koronawirusem nie możemy osobiście pogratulować Panu tak zacnego jubileuszu. Uczynimy to, gdy tylko sytuacja pozwoli na bezpieczne odwiedziny, ponieważ z pewnością jest to wydarzenie niecodzienne, warte szczególnego podkreślenia. 100 lat to wiek dla większości z nas nieosiągalny, w którym można zebrać mnóstwo życiowych doświadczeń i mądrości. Dane było Panu przeżyć cały wiek w naszej polskiej historii. Zapisał się Pan na jej chlubnych kartach jako żołnierz walczący z okupantem w obronie Ojczyzny. Pana życie jest skarbnicą doświadczeń dla kilku pokoleń Polaków i naszym wspólnym, drogocennym dziedzictwem. Proszę przyjąć od nas gratulacje i życzenia jeszcze wielu lat w zdrowiu - napisali starosta Stanisław Kubeł, wicestarosta Krzysztof Parzychowski i przewodniczący rady powiatu Piotr Liżewski.

Źródło: Stowarzyszenie Historii Ziemi Ostrołęckiej im. kpt. Aleksandra Bednarczyka "Adama"