Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kompetencje i rola pielęgniarki POZ. Nowoczesna Podstawowa Opieka Zdrowotna

Materiał Partnera
Decyzję o sposobie leczenia pacjenta podejmuje wyłącznie lekarz. Jednak w opiece nad pacjentem ściśle współpracuje z pielęgniarką i położną POZ. Ta trójka uzupełnia się i wspiera.

Od niemal roku obowiązuje nowa ustawa o podstawowej opiece zdrowotnej, która przewiduje świadczenie tej opieki przez zespoły POZ składające się z lekarza, pielęgniarki i położnej. W razie potrzeby mogą one dodatkowo korzystać ze wsparcia innych specjalistów, np. dietetyka czy psychologa. Wiodącą rolę w zespole POZ ma lekarz i to on koordynuje funkcjonowanie zespołu.

Co to jest zespół POZ?

To stale ze sobą współpracująca trójka specjalistów: lekarz, pielęgniarka i położna POZ. Ich działania w założeniu mają być spójne, dlatego osoby te tworzą łącznie jeden zespół POZ. To rozwiązanie promuje pracę zespołową, ułatwia kontakt z pacjentem i usprawnia sprawowanie opieki.

Promocja zdrowia

Dziś naukowcy nie mają najmniejszych wątpliwości, że tak zwane choroby cywilizacyjne, np. otyłość, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, choroby układu krążenia, cukrzyca typu 2, osteoporoza, a nawet nowotwory w znacznym stopniu związane są z niezdrowym trybem życia. Niewłaściwy sposób odżywiania, mała aktywność fizyczna i palenie papierosów znacznie zwiększają ryzyko zapadnięcia na te choroby. Rezygnując ze szkodliwych nawyków i wprowadzając prozdrowotne zmiany w sposobie życia, zmniejszamy niebezpieczeństwo zachorowania. Do tego jest niezbędna edukacja pacjentów w tym zakresie. Wiedza jest niezbędna, by pacjent wprowadził proste zmiany w swoim trybie życia, które pozwolą mu żyć w zdrowiu. W podnoszeniu świadomości pacjentów i promocji zdrowia pomogą pielęgniarki POZ.

Profilaktyka chorób

Stare przysłowie powiada, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Najnowsza wiedza medyczna dostarcza ciągle nowych dowodów na to, jak ważne jest zapobieganie różnym schorzeniom i jak dużo można zrobić w tej dziedzinie. Dlatego coraz ważniejsza staje się profilaktyka. Nowy, obecnie wdrażany model POZ obejmować będzie badania bilansowe przeznaczone dla osób dorosłych. Przyzwyczailiśmy się, że bilanse zdrowia dotychczas dotyczyły niemowląt, dzieci i młodzieży. Teraz następują zmiany. Otóż bilanse będą dotyczyły wszystkich dorosłych pacjentów w przedziale wiekowym 20 – 65 lat i będą przeprowadzane co pięć lat. Mają one na celu wychwycenie osób chorych lub zagrożonych konkretnymi chorobami. Pielęgniarka POZ będzie odpowiedzialna za wstępną część tego bilansu, czyli za przeprowadzenie z pacjentem wywiadu dotyczącego stanu zdrowia pacjenta, chorób występujących wśród krewnych, trybu życia itp. Pogłębiony wywiad będzie przeprowadzany już przez lekarza. Pacjenci zagrożeni konkretnymi chorobami będą kwalifikowani do konkretnego programu profilaktycznego spośród kilku realizowanych w POZ.

Realizacja programów profilaktycznych

Programy te są realizowane w poradni POZ przez lekarza i współpracującą z nim pielęgniarkę. Aktualnie prowadzone są następujące trzy programy:

  • program profilaktyki chorób układu krążenia – adresowany do osób w wieku 35, 40, 45, 50 i 55 lat, u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia i które w ciągu ostatnich pięciu lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu (także w innych poradniach);
  • program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP, czyli przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) – przeznaczony do osób powyżej 18. roku życia palących papierosy, a szczególnie kierowany do osób pomiędzy 40. a 65. rokiem życia, które w ciągu ostatnich trzech lat nie miały wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu profilaktyki POChP i u których nie zdiagnozowano wcześniej przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy – ten program realizują wybrane placówki POZ;
  • program profilaktyki gruźlicy – przeznaczony dla dorosłych, u których nie rozpoznano gruźlicy, a którzy mieli bezpośredni kontakt z chorym na gruźlicę lub mają trudne warunki życiowe, szczególnie osoby bezdomne, chorujące przewlekle, uzależnione od alkoholu lub narkotyków.

Wystawianie skierowań na badania i recept

Pielęgniarka POZ, która posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, jest obecnie uprawniona do wystawiania skierowań na badania diagnostyczne, np. laboratoryjne, a także może pobierać materiał do badań i wykonywać testy nie w laboratorium, tylko w mieszkaniu pacjenta. Ma ona także prawo do wypisywania recept, czyli ordynowania leków (oprócz tych najsilniej działających, np. środków odurzających i leków psychotropowych), zarówno w ramach samodzielności zawodowej, jak i w ramach kontynuacji leczenia zaleconego uprzednio przez lekarza. To duża wygoda dla pacjentów przewlekle chorych, którzy nie muszą już zapisywać się na wizytę do lekarza, by dostać receptę na stale przyjmowane farmaceutyki. Teraz mogą to załatwić u pielęgniarki.
Pielęgniarki POZ już dziś pełnią ważną rolę w zapewnieniu ludziom odpowiedniego poziomu zdrowia, niezależnie od ich płci, wieku, miejsca zamieszkania czy statusu społecznego, niemniej ciągły postęp w medycynie i rozwój nowych technologii sprawia, że należy dążyć do zwiększania ról i kompetencji pielęgniarek POZ, tak aby w przyszłości mogły odciążać lekarzy w ich codziennej pracy.
Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzić tzw. poradę pielęgniarską, w ramach której pielęgniarki POZ będą mogły kontynuować wypisywanie recept na leki, skierowania na badania, wykonywać kontrolę ciśnienia czy poziomu cukru we krwi. Przejęcie części pacjentów przez pielęgniarki na wstępnym etapie wizyty w poradni skróciłoby kolejki do lekarzy. Pielęgniarki do wykonywania tych czynności są bardzo dobrze przygotowane.
Takie działania są zgodne z europejskimi i światowymi trendami w zakresie poprawy dostępności i jakości opieki zdrowotnej i zostały potwierdzone przez ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia w rekomendacjach dotyczących roli pielęgniarek w koordynowanej opiece zdrowotnej na poziomie POZ.

Cykl powstał we współpracy z Ministerstwem Zdrowia

Kompetencje i rola pielęgniarki POZ. Nowoczesna Podstawowa Opieka Zdrowotna

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Kompetencje i rola pielęgniarki POZ. Nowoczesna Podstawowa Opieka Zdrowotna - Echo Dnia Świętokrzyskie

Wróć na to.com.pl Tygodnik Ostrołęcki