Jak się pozbyć gniazda os? Straż pożarna pomoże tylko w niektórych przypadkach. Sprawdź, co robić, gdy osy zagnieździły się u ciebie

Osy to owady, które mogą być niebezpieczne. Ich użądlenia są szczególnie groźne dla osób uczulonych na jad, ale dla każdego są bolesne. Poza tym, w odróżnieniu od pszczół, jedna osa może żądlić wielokrotnie. Osy mają mocno kontrastowe czarno-żółte ubarwienie, a na ich ciele jest widoczne charakterystyczne przewężenie. Są bardziej jaskrawe i gładsze niż pszczoły (pszczoły i trzmiele mają ciała pokryte włoskami). Osy właściwe żyjące w Polsce są średniej wielkości, najczęściej mają 13-15 mm długości. Znacznie większe od nich są szerszenie, które należą do tej samej rodziny – te owady mierzą nawet około 30 mm.

Warto wiedzieć, że w Polsce żyje kilkadziesiąt gatunków os, w tym osy samotnice oraz osy społeczne, zaliczane do os właściwych. To właśnie one budują charakterystyczne gniazda z masy papierowej (celulozowej), którą same wytwarzają.
Osy czasem zakładają gniazda w pobliżu człowieka. Może to być strych, balkon, miejsce pod okapem dachu, niekiedy również w ziemi. Ich sąsiedztwo może być uciążliwe, a nawet niebezpieczne. Trzeba jednak wiedzieć, że sama obecność gniazda nie jest jednoznaczna z tym, że osy nas zaatakują. Jednak jeśli czujemy się zagrożeni, gniazda os możemy się pozbyć.
Warto pamiętać, że na osy drażniąco działa np. zapach perfum czy alkoholu, mogą być także pobudzone podczas upałów.

Przez pewien czas do usunięcia gniazda od można było wezwać straż pożarną. Jednak ponieważ takich zgłoszeń było bardzo dużo, angażowały one znaczne siły i środki. Dlatego opracowano Zasady postępowania podczas interwencji prowadzonych w związku ze zgłoszeniem wystąpienia zagrożeń od rojów lub gniazd owadów błonkoskrzydłych, które obowiązują obecnie. Zgodnie z nimi:
straż podejmuje interwencje tylko wtedy, gdy jest bezpośrednie zagrożenie życia ze strony owadów. W szczególności dotyczy to obiektów, w których znajdują się grupy dzieci czy osoby o ograniczonej zdolności poruszania się.

Jednak i w takich przypadkach – jeśli dostęp do gniazda wymaga prac rozbiórkowych, albo użycia specjalistycznych środków chemicznych – strażacy mogą tylko odpowiednio zabezpieczyć teren i zalecić wezwanie profesjonalnej firmy dezynsekcyjnej.
W pozostałych przypadkach straż przypomina, że obowiązek zapewnienia bezpiecznego użytkowania obiektu spoczywa na właścicielu lub zarządcy obiektu (w myśl art. 61 pkt 2. ustawy Prawo budowlane).

Najbezpieczniejszym sposobem na pozbycie się gniazda os jest skorzystanie z usług firmy dezynsekcyjnej. Koszt usunięcia gniazda to kilkaset złotych – orientacyjny to około 300-400 zł. Jednak zależy to od umiejscowienia gniazda oraz dostępności, bywa, że potrzebny jest dodatkowy sprzęt lub zaangażowanie dwóch osób.
Samodzielne usuwanie gniazda os jest ryzykowne. Jednak są specjalne tak zwane gaśnice na osy oraz szerszenie. Zawierają one środek owadobójczy, którym spryskuje się gniazdo z odległości kilku metrów. Należy to robić późnym wieczorem lub w nocy, gdy owady zgromadzą się w gnieździe, i zachować środki ostrożności (w tym odzież ochronną).

Pod żadnym pozorem nie stosuj „tradycyjnych” czy „domowych” sposobów na usunięcie gniazda os, takich jak:

• polewanie wodą,
• spryskiwanie środkami zapachowymi,
• zrzucanie,
• palenie.

Te sposoby są nieskutecznie, mało tego – rozwścieczą osy i sprowokują do ataku. A próby spalenia gniazda są oczywiście niebezpieczne także dla otoczenia, bo mogą skończyć się pożarem.

Osy swoje gniazda budują co roku. Zaczyna się od jednej samicy – królowej, która zakłada je wiosną. Zaczyna budowę ze specjalnej masy, którą tworzy z zeskrobanego z różnych miejsc drewna oraz śliny. Następnie składa jaja, z których wylęgają się robotnice. Z czasem os przybywa, a gniazdo jest rozbudowywane przez kolejne owady. Latem może być kilkaset, a nawet kilka tysięcy. Taka kolonia to już duży problem, dlatego na osy w pobliżu domu warto zwracać uwagę już od wiosny. Usunięcie małego gniazda z mniejszą liczbą owadów będzie znacznie łatwiejsze.
Warto wiedzieć, że większość os zginie po przymrozkach, zimę przeżyją tylko królowe, które wiosną od nowa będą zakładać gniazda.

Osy są uważane za szkodliwe i niebezpieczne, jednak trzeba pamiętać, że te owady pełnią ważną rolę w środowisku. Jak informuje PAP (za Biological Reviews): osy należą do drapieżników, a ich ofiarami często stają się owady zagrażające plonom. Naukowcy oszacowali, że ta funkcja os warta jest 416 mld dolarów rocznie w skali świata. Jak dodają, można by używać os w rolnictwie do redukcji populacji szkodników. Ponadto osy również zapylają rośliny.

Dlatego nad likwidacją gniazda os warto się zastanowić i wziąć pod uwagę to, czy owady rzeczywiście są zagrożeniem (na przykład bywa, że zakładają gniazda na naszym terenie, ale w miejscach, gdzie rzadziej przebywamy).