Coraz trudniej jest zarobić na sprzedaży leków

Obroty aptek w Polsce spadły przeciętnie o osiem procent – alarmuje w swoim wrześniowym raporcie  firma analityczna PharmaExpert.
Jako jedną z przyczyn farmaceuci podają nowelizację ustawy refundacyjnej, która weszła w życie w tym roku. Wprowadziła ona sztywne ceny na leki refundowane. Przez to znikły promocje na tzw. leki za grosz, które przyciągały klientów, a których koszty pokrywał Narodowy Fundusz Zdrowia. Do tego wszedł w życie zakaz reklamowania aptek.
– W porównaniu do ostatniego roku znacznie spadła marża na leki refundowane, a aktualizacja ich listy co dwa miesiące powoduje, że aptekarzom często nie opłaca się trzymać danego specyfiku w magazynie, bo nie wiadomo, czy uda im się go sprzedać – wyjaśnia Jarosław Mateuszuk, prezes Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku. – Do tego klienci kupują mniej leków. Oszczędzają nawet, gdy realizują recepty. Ten ostatni trend jest spowodowany ogólną trudną sytuacją ekonomiczną w kraju.

W niektórych regionach Polski widać niepokojącą tendencję – więcej aptek się zamyka niż otwiera. W województwie podlaskim liczba aptek utrzymuje się na stałym poziomie, a nawet jest lekki wzrost.
– Ale jest to zaledwie o kilka więcej nowo otwartych punktów niż zamkniętych – przyznaje Jarosław Mateuszuk. – Realna sytuacja wielu aptek jest trudniejsza niż jeszcze rok temu. I nie widzę na razie szans na zmianę spadkowego trendu.

Nie wszyscy aptekarze jednak stracili na nowelizacji.
– Nie widzę niczego niepojącego na rynku. Poziom sprzedaży w mojej aptece jest nawet nieco wyższy niż w podobnym okresie ubiegłego roku – mówi Przemysław Sajewski z sieci białostockich aptek Aqua Vitae. – Zdaję sobie jednak sprawę, że dla wielu aptek, skupionych do tej pory na szeroko pojętym marketingu, a nie zapewnieniu pacjentowi dostępności leku, skończył się strumień łatwo dostępnych pieniędzy z budżetu i one nie mają racji bytu na rynku. Myślę, że to dobrze, gdyż jeszcze rok temu nasz rynek farmaceutyczny, właśnie przez takich graczy to nawet nie był Trzeci Świat, ale epoka kamienia łupanego. Powstawały apteki-sklepy, dla których głównym celem było wyciągnięcie jak największych pieniędzy z budżetu państwa. Ten proceder został ukrócony dopiero w styczniu tego roku.

Spowodowało to oczywiście spadek marży aptecznej. W ubiegłym roku na lekach refundowanych był narzut do 20 proc. W tym jest to maksymalnie 10-15 proc.
– Ta sytuacja ma dobre i złe strony – wyjaśnia Przemysław Sajewski. – Dla dużych sieci, które mają punkty w drogich punktach miasta i płacą wysokie czynsze, prowadzenie biznesu w takich warunkach przestaje się opłacać. Dlatego też często zmniejszają asortyment dostępnych leków refundowanych. Z drugiej jednak strony – małym aptekom, prowadzonym niskim kosztem, wystarczy niska marża i one sprzedają teraz więcej leków refundowanych, a ceny tych specyfików są dla pacjentów o kilka procent niższe niż przed rokiem.

W najbliższych miesiącach, a może nawet latach możemy być zatem świadkami przetasowań na rynku farmaceutycznym.
– Przyszłość należy do aptek, które mają solidne ekonomiczne podstawy funkcjonowania, kontrolują koszty i nie powstały tylko po to, by wyciągać pieniądze z budżetu – mówi Przemysław Sajewski. – A właściciele sieciówek przypuszczalnie przerzucą się na inną, bardziej profitową branżę od aptekarskiej. I według mnie jest to krok w stronę cywilizowania polskiego rynku farmaceutycznego.